na raz
  • na sto dwa
    10.04.2001
    10.04.2001
    W jaki sposób zwrot zabawa na 102 wszedł do języka potocznego? Czy istnieje jakiś inny powód poza zbieżnościa końcówek -a, dla którego posłużono się tą liczbą na określenie wspaniałej zabawy? Czy zwrot na 102 funkcjonuje na podobnej zasadzie w innych językowych wyrażeniach? Dziekuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam.
    Marta
  • Raz jeszcze o skrótach specjalistycznych
    31.07.2017
    31.07.2017
    Dzień dobry,
    dziękując za Pańską – niezwykle budującą – odpowiedź (poniżej↓),
    w związku z interpretacją:
    https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Rok-do-roku-w-raportach-finansowych;17065.html
    proszę Pana (lub oddelegowaną przez Pana osobę) o ustosunkowanie się do poniższych kwestii.
    Odpowiadam (jako ekonomistka z wykształcenia i filolożka z zamiłowania, co niezwykle utrudnia mi wykonywanie pracy zawodowej) za korektę różnego rodzaju dokumentacji, w tym za ostateczną cenzurę okresowych raportów giełdowych (które udostępniane są do publicznej wiadomości, czyli na wielu portalach internetowych).
    Ww. interpretacja – nader liberalna w moim odczuciu – rozpowszechnia mylny pogląd ekonomistów nieposiadających żadnego zaplecza językowego: cokolwiek napiszemy, a jest to w miarę zrozumiałe, może być stosowane (z takich tez tworzy się przeświadczenie o poprawności nagminnego zapisu „2017r.” lub „2017r”).
    Poniżej przedstawiam moje wątpliwości.
    1) Przywołany w przykładzie wskaźnik C/Z (cena na zysk) nie jest skrótem i trudno raczej rozpatrywać go w kategoriach ortografii. Jest to działanie matematyczne, w którym cenę jednej akcji dzielimy na zysk pozyskany z tej akcji (wynik równania wyraża zatem stopień opłacalności inwestycji w ów papier wartościowy). C oraz Z (ang. P i E) nie są wówczas skrótami, a symbolami (tak jak w fizyce: W – praca, R – opór elektryczny). Zatem o żadnej niepoprawności językowej (czy dopuszczaniu/niedopuszczaniu pisowni z kropkami i ukośnikiem) nie może być – moim zdaniem – mowy.
    2) Przytoczony kazus zapisu obr/s dotyczy zaś jednostki miary, a tam występują uniwersalne zasady (bez kropki): m, s, kg (taki też status nadano obr – w wersji angielskiej r).
    3) Jednakże nie mogę się zgodzić z wykładnią dla powszechnie stosowanego zapisu r/r lub (a chyba nigdy się z takim zapisem nie spotkałam) k/k. To nie są ani symbole, ani jednostki miary. Zapis r./r. po pewnej frazie oznacza działanie matematyczne, w którym porównano dany parametr (np. C – cena) z 2015 roku (r.) z tym samym parametrem w 2016 roku (r.). Czyli w skrócie „cena chleba wzrosła o 20% r./r.” (jeśli chodzi o kwartał, to przychylam się raczej do zapisu kw./kw., a już q/q na pewno nie wzbudza wątpliwości, bo jest i angielski, i bez kropki (o którą się niniejszym awanturuję): – )).
    4) Moim zdaniem zaproponowane przez Państwa skróty typu rdr. są optimum niewzbudzającym wątpliwości (bez dyskusji: – )). Jednak poprawnym zapisem jest r./r., a ze względu na rozpowszechnienie formy r/r może być ona po prostu tolerowana.
    Z góry dziękuję za odpowiedź. Przepraszam, jeśli opisałam sprawę zbyt zawile. Chętnie kwestię moich dylematów doprecyzuję
    Pozdrawiam
    Agnieszka
  • Na krzywy ryj

    26.12.2020
    26.12.2020

    Szanowni Państwo!

    Co to znaczy na krzywy ryj? I skąd się to wzięło? Wydaje się, że chodzi o picie alkoholu bez zapłaty, dołączenie do towarzystwa i picie na ich konto, ale w takim razie jak rozumieć tytuł książki : Rejs na krzywy ryj (biograficzna o Himilsbachu)?


    Z poważaniem - Dociekliwy

  • na którego drodze
    2.07.2004
    2.07.2004
    Szanowni Państwo!
    Czy sformułowanie na drodze którego w poniższym zdaniu jest poprawne, czy też powinno być zastąpione na którego drodze. „Warto zwrócić uwagę na produktywność w naszym języku tego procesu słowotwórczego, na drodze którego powstał rzeczownik”. Mnie wydaje się, że jest ono poprawne.
    Serdecznie pozdrawiam
    Zbigniew Sepioł
  • na spadochronie czy ze spadochronem?
    13.10.2008
    13.10.2008
    Witam!
    Chciałabym się dowiedzieć, która forma jest poprawna: skakać ze spadochronem czy skakać na spadochronie?
    Bardzo dziękuję za utworzenie Poradni Językowej, wiele razy znalazłam tu odpowiedzi na moje pytania.
    Lucyna Stoińska
  • na drodze czy w drodze?
    2.05.2011
    2.05.2011
    Pytanie dotyczy sformułowania na drodze. Czy można powiedzieć: „Materiały zostały zakupione na drodze przetargu”, „Ptaki pozyskano na drodze polowań”? Jest to prawidłowe? Czy może powinno być „Materiały zostaną zakupione w drodze przetargu”, „Ptaki pozyskano w drodze polowań”?
    Dziękuję.
  • na i w
    20.01.2012
    20.01.2012
    Ostatnio bardzo często słyszę stwierdzenia na weekendzie / na mieszkaniu. Nie ukrywam, że strasznie nie odpowiadają mi te formy, tylko skoro tylu ludzi ich używa, to czy nie mają oni trochę racji? Ja zawsze mówiłem podczas weekendu / w weekend (zrobię), (będąc) w mieszkaniu. Która wersja jest poprawna, a może obie?
    Pozdrawiam
    Filip K.
  • na około…
    22.11.2007
    22.11.2007
    Szanowni Eksperci
    Jak powinno być: „Biegał na około dwa kilometrów” czy „…na około dwóch kilometrów”? Pierwsza forma w internecie występuje 8600 razy, a druga – 5250. Wiadomo, że około łączy się z dopełniaczem, ale w tym przypadku jest na około.
    Dziękuję
    AB
  • na poświęta, na powakacje, od przedwojny
    29.06.2013
    29.06.2013
    Jaką częścią mowy są wyrazy w wyrażeniach: na poświęta, od przedwojny, na powakacje. Jak należy je odmieniać, np. „Od powakacji do poświąt nie będę się z nim widział”? Czy mają one charakter potoczny? A może są nieprawidłowe?
  • na własne potrzeby
    12.02.2001
    12.02.2001
    Która forma jest właściwa: 'na potrzeby' czy 'dla potrzeb'? Odnoszę wrażenie, iż pierwsza jest kalką z jęz. angielskiego, a skoro poprawny jest zwrot 'na własne potrzeby', niepoprawny zaś 'dla własnych potrzeb', podobnie powinno być w wypadku form, które budzą moje wątpliwości.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego